ترامپ در دو راهی قدرت طلبی و مشروعیت مردمی | تصمیم پادشاه چیست؟
رویداد۲۴| در یکی از بزرگترین تجمعهای اعتراضی سالهای اخیر، میلیونها آمریکایی روز شنبه ۱۸ اکتبر در سراسر ایالات متحده با شعار «نه به پادشاه» به خیابانها آمدند. این اعتراضها واکنشی بود به آنچه معترضان «گرایشهای اقتدارگرایانه و فساد ساختاری» دولت دونالد ترامپ مینامند. گستردگی این تجمعها چنان بود که برخی رسانهها آن را بزرگترین اعتراض سراسری علیه یک رئیسجمهور مستقر در تاریخ معاصر آمریکا توصیف کردند.
از میدان تایمز نیویورک تا خیابانهای لسآنجلس، جمعیت معترضان با پلاکاردهایی در دست، شعار میدادند: «ما شاه نمیخواهیم»، «قدرت برای مردم است» و «دموکراسی را پس بده». بر اساس گزارش رسانههای بینالمللی، بیش از دو هزار و ششصد تجمع در پنجاه ایالت آمریکا برگزار شد و در مجموع حدود هفت میلیون نفر در این حرکت شرکت کردند.
جنبش اعتراضی «نه به پادشاه» (No Kings) پاسخی مستقیم به رفتارها و سیاستهایی است که به گفته معترضان، نشانهای از تمایل ترامپ به تمرکز بیحد قدرت در دستان خود دارد؛ از فشار بر رسانهها گرفته تا استفاده گسترده از نیروهای فدرال برای سرکوب منتقدان و مداخله در نهادهای مستقل.
در برخی شهرهای کوچک، صحنههایی دیده شد که از عمق نارضایتی عمومی حکایت داشت. در شهرستانی در ایالت میشیگان، نزدیک به ۹۰۰ نفر از جمعیت کمتر از هزارنفری یک شهر کوچک به خیابان آمدند. یکی از برگزارکنندگان محلی گفت: «حتی مردم شهرهای کوچک هم فهمیدهاند که مسأله فقط سیاست نیست، بلکه آینده دموکراسی آمریکاست.»
معترضان چه میگویند؟
معترضان معتقدند که ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوریاش در تلاش است تا قدرت نهادهای قانونگذار و قضایی را محدود کند و دامنه اختیارات ریاستجمهوری را بیسابقه افزایش دهد. تصمیمهای اخیر او برای برکناری چند مقام نظارتی، محدودکردن دسترسی رسانهها به اطلاعات دولتی و دخالت مستقیم در تحقیقات فدرال، جرقه اصلی این اعتراضها بود.
به گفته یکی از استادان علوم سیاسی دانشگاه بوستون: «آنچه در حال رخ دادن است، تقابل میان مفهوم جمهوریت و تمایل به سلطنت فردی است. شعار “نه به پادشاه” در واقع بازتعریف همان روح انقلاب آمریکا در قرن بیستویکم است.»
واکنش دولت و شخص ترامپ
ترامپ پیش از آغاز تجمعها در مصاحبهای با فاکسنیوز گفته بود: «من شاه نیستم، من رئیسجمهور مردمم.» با این حال، او معترضان را «بازیخورده رسانههای دروغگو» نامید و گفت که اعتراضها «تلاشی برای تضعیف موفقیتهای اقتصادی» دولتش است. او همچنین در شبکه اجتماعی خود ویدئوی عجیب و قابل تامل را منتشر کرده. این ویدیو که ساخته هوش مصنوعی است، ترامپ را در حال ریختن مدفوع بر سر معترضان نشان میدهد!
این درحالی است که بسیاری از جمهوریخواهان ترجیح دادهاند که سکوت کنند. البته برخی از چهرههای تندرو حزب نیز معترضان را به «بیاحترامی به کشور» متهم کردند. در مقابل، شماری از چهرههای دموکرات از جمله چاک شومر، رهبر اکثریت سنا، در تجمع نیویورک حضور یافتند. او در حساب ایکس خود نوشت: «آمریکا شاه ندارد و نخواهد داشت. دموکراسی ما ملک شخصی هیچکس نیست.»
بازتاب رسانهای و تحلیلها
تقریباً تمام رسانههای بزرگ جهان این اعتراض را بهعنوان نقطه عطفی در سیاست داخلی آمریکا ارزیابی کردند. گاردین نوشت: «جنبش نه به پادشاه، هشداری است از سوی جامعه مدنی به دولتی که دارد از نهادهای دموکراتیک عبور میکند.»
واشنگتنپست نیز در تحلیلی نوشت: «تظاهرات ۱۸ اکتبر بیش از آنکه فقط علیه ترامپ باشد، اعتراض به نوعی از سیاستورزی است که قانون را در خدمت قدرت میخواهد، نه بالعکس.»
در مقابل، رسانههای محافظهکار مانند فاکسنیوز، این اعتراضها را «نمایشی سازمانیافته از سوی مخالفان دموکرات و رسانههای لیبرال» توصیف کردند و مدعی شدند که «پولهای کلان از بنیادهای وابسته به حزب دموکرات» در آن نقش داشته است.
تحلیلگران مستقل، اما معتقدند این جنبش اگر بتواند سازمانیافته باقی بماند، ممکن است به جریان سیاسی مؤثری تبدیل شود و بر انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶ تأثیر بگذارد. با این حال، برخی هشدار میدهند که در صورت نداشتن رهبری مشخص و هدف شفاف، احتمال فروکش سریع این اعتراضات وجود دارد.
در مجموع میتوان اعتراضهای سراسری آمریکا علیه ترامپ را میتوان یک لحظه تعیینکننده در سیاست داخلی این کشور دانست؛ لحظهای که شهروندان، فارغ از وابستگی حزبی، احساس کردند توازن قدرت در حال لغزش است. شعار «نه به پادشاه» تنها یک جمله سیاسی نیست؛ نمادی است از بازگشت مردم به خیابان برای یادآوری اصل فراموششدهای به نام «حاکمیت مردم».
برای ترامپ، این اعتراض نه فقط چالشی سیاسی، بلکه آزمونی تاریخی است: آیا میتواند میان قدرتطلبی و مشروعیت مردمی تعادل برقرار کند؟ یا آنطور که بسیاری از معترضان هشدار دادهاند، مسیرش را به سمت تمرکز بیشتر قدرت ادامه خواهد داد؟
